Á vảy nến và các thể của bệnh á vảy nến

Thông tin thêm

Thuật ngữ á vảy nến được Brocq dùng từ năm 1902 để chỉ những phát ban dát sẩn tróc vẩy tiến triển chậm, mãn tính, kháng trị và không có triệu chứng đặc hiệu. mặc dầu phát ban là dạng vẩy nến (psoriasiform) và dạng lichen (lichenoid), bệnh không đáp ứng với phương pháp điều trị của vẩy nến, lichen phẵng và các bệnh khác.

I-DỊCH TỄ HỌC VÀ SINH BỆNH HỌC

1-Phân loại, Dịch tễ học

-Hiện nay, việc phân loại Á vẩy nến bao gồm:
+Á vẩy nến mảng: dạng mảng lớn (LPP) và dạng mảng nhỏ (SPP).
+Vẩy phấn dạng lichen: vẩy phấn dạng lichen kinh niên (pityriasis lichenoides chronica, PLC), vẩy phấn dạng lichen và dạng đậu mùa cấp tính (Pityriasis lichenoides et varioliformis acuta ,PLEVA).

*Phân loại Á vẩy nến:
1-Á vẩy nến mảng (parapsoriasis en plaques)

A- Á vẩy nến mảng lớn (large-plaque parapsoriasis) LPP
Các dạng khác: poikilodermatous, retiform (xạm da hình mạng lưới)

B- Á vẩy nến mảng nhỏ (small-plaque parapsoriasis) SPP
Các dạng khác: bệnh da hình ngón tay (digitate dermatosis)

2-Vẩy phấn dạng lichen (pityriasis lichenoides)

A- Vẩy phấn dạng lichen mãn tính (Juliusberg) PLC

B-Vẩy phấn dạng lichen và dạng đậu mùa cấp tính (Mucha-Habemann) PLEVA

-LPP và SPP thường gặp ở tuổi đứng tuổi và tuổi già, khoảng 50 tuổi. bình thường, các thương tổn phát triển từ tuổi thiếu niên và có thể liên can với vẩy phấn dạng lichen. SPP có tỷ lệ Nam/Nữ là 3/1; LPP phần nhiều ở nam giới. LPP và SPP gặp ở mọi chủng tộc và mọi vùng địa lý.

-Vẩy phấn dạng lichen xảy ra ở mọi chủng tộc, mọi vùng địa lý. Bệnh thường gặp ở trẻ con và người lớn trẻ nhưng cũng có thể ở mọi tuổi. Tỷ lệ Nam/Nữ từ 1,5/1 đến 3/1; PLC gặp gấp 6 lần so với PLEVA.

II. Tìm hiểu cụ thể các dạng của á vảy nến

Bệnh á vảy nến thể giọt

Đây là thể bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, và thường gặp hơn ở nam giới.

Cấp tính: Bệnh á vảy nến giọt thể hiện bằng các triệu chứng sốt, nhức đầu, đau khớp, mệt mỏi, có sưng hạch. Xuất hiện các sẩn đường kính khoảng 1 cm, mụn mủ, hoại tử da có vảy, dưới vảy có loét thường gặp ở đầu, lòng bàn tay, bàn chân. Khi khỏi, tổn thương để lại sẹo.

kinh niên: Xuất hiện những sẩn đỏ ở lòng bàn tay, bàn chân, ở da đầu, không thương tổn ở niêm mạc. Sau vài tuần, các sẩn xẹp đi, trở thành vết sẫm màu, phủ một lớp vảy da. Bệnh phát triển thành nhiều đợt, hoặc cũng có thể khỏi hẳn.

Bệnh á vảy nến thể mảng

Đây là thể vảy nến tương đối hay gặp. Thể này ít khi xuất hiện trước tuổi 20.

Bệnh thường có các mảng xuất hiện từ từ và dần tăng lên. tổn thương không ngứa, thường có hình bầu dục, hoặc hình ngón tay. Khác với vảy nến thể giọt, tổn thương không xuất hiện ở da đầu, lòng bàn chân, bàn tay mà hội tụ nhiều hơn ở thân mình.

Bệnh có thể giảm về mùa hè, một số mảng kéo dài vĩnh viễn.

Bệnh thường có các mảng xuất hiện từ từ và dần tăng lên.

Bệnh á vảy nến thể loang lổ

Bệnh thường gặp ở độ tuổi từ 20 – 60. Tỷ lệ nam bị bệnh gấp đôi nữ.

Ban đầu bệnh bộc lộ với những mảng nhỏ, màu đỏ hoặc đỏ tím, kích thước hơn 60 cm, phân bố ở thân mình, đùi… Ở thời đoạn phát triển, các Thương tổn gồm các mảng, da teo lại, có vảy lác đác dễ bong, có sẩn và có thể ngứa nhẹ.

Hầu hết bệnh sẽ kéo dài vĩnh viễn, ít khi tự thoái lui, một số tiến triển thành u sùi dạng nấm.

Xử trí bệnh á vảy nến thế nào?

Người bệnh cần đến cơ sở y tế để được điều trị. Tùy từng triệu chứng nặng nhẹ mà bác sĩ sẽ có cách điều trị hợp. Có thể điều trị toàn thân (tắm nắng phối hợp vitamin C liều cao, loại bỏ ổ nhiễm khuẩn trong thân thể bằng kháng sinh) hoặc điều trị tại chỗ…